Kun je naar Krakau gaan zonder een bezoek aan Auschwitz te brengen? Wij vinden van niet. We worden om 9.00 uur opgehaald voor de uur durende rit naar Auschwitz -Birkenau. Het laatst genoemde kamp bezoeken we eerst met een Engels sprekende gids die later ook met ons meegaat naar het 3km. verderop gelegen Auschwitz. Het mooiste weer van de wereld vandaag. De kampen zijn gelegen in een prachtig stukje Polen. En dan het zien en aanhoren van gruwelijke overblijfselen en verhalen. Natuurlijk, we kenden al veel van de geschiedenis van de vernietigingskampen, uit boeken en documentaires, maar hier nu staan: in de barakken, de ‘douches’, executieplaatsen…het doet ons veel. Het zien van foto’s, de stapels schoenen, brillen, haar, koffers, daar kun je moeilijk onaangedaan onder blijven. Pas wanneer ik op een gegeven moment een vrouw met haar hand voor open mond zie staan, besef ik dat ik zelf ook zo sta: een universeel gebaar van vrouwen wanneer ze geschokt zijn?
Op veel plekken worden nog bloemen neergelegd: bij de veewagen waarin de gedeporteerden vervoerd werden, bij de ovens.
Wat eruit ziet als een soort van poel blijkt de plek te zijn waar het as gestort is. Er staat een gedenkteken en er wordt een minuut stilte gehouden. Zoveel gruwelijks wat kampbewoners aangedaan werd, gruwelijkheden die de ene mens de ander kan aandoen. Verhalen daarover, confrontaties daarmee wennen nooit. De gids geeft de beleving van een overlevende aan, die vertelde ooit in een interview dat er geen taal bestond die de doorstane ellende kon verwoorden. Daarom wilde zij volstaan met het vertellen over het dagritme, de structuur in het kamp, de voedselvoorziening.
De kampen staan tegenwoordig op de Unesco Werelderfgoedlijst. Meer dan terecht. Uiteraard. Op de terugweg zijn we stil en vermoeid van alle indrukken die we hebben opgedaan. Terug in het hotel bladeren we het gekochte boekje door en doen we een tuk…
De dag afgesloten met een paar uur in het centrum. Gewandeld, terrasje gezeten en wat gegeten. Genoten van het prachtige sfeervolle, mooi verlichte oude stadscentrum. Nauwelijks auto’s, wat ik altijd een groot pluspunt vind, hoort niet in een historische omgeving. Er speelden uitstekende (straat)artiesten, en het was blijkbaar koopzondag en -avond, want alles was open. Bloemen zijn duidelijk favoriet, heel veel verkoopstand en rondlopende verkoopsters die de mannen aanspoorden een bloem voor hun geliefde te kopen. En dat loopt goed, gelet op het fikse aantal dat met een bloem rondliep. En ik? Ik heb er het liefst heel veel die ik dan lekker buiten kan zetten;)
